Historia, Archeologia

Brutalna statystyka Wielkiej Wojny Ojczyźnianej dowiodła, iż średni okres życia szeregowego radzieckiego żołnierza na froncie wschodnim wynosił od dwóch tygodni podczas operacji ofensywnych do miesiąca podczas działań obronnych. W tej sytuacji wspomnienia prostego żołnierza frontowego są niezmierną rzadkością.
Szczęśliwym zrządzeniem losu autorowi udało się oszukać bezlitosną statystykę i przeżyć tam, gdzie los zwykle nie był łaskawy dla tysięcy prostych żołnierzy – pod Stalingradem, na Łuku Kurskim, na „Wyspie Śmierci” na Dnieprze, na krwawych stepach Ukrainy. Ale to nie tylko niezwykle sugestywny opis potworności wojny, albowiem z kart żołnierskiego dziennika wyłania się obraz człowieka, który nie pozostał obojętny na piękno ludzkiej natury i który nawet w najcięższych chwilach potrafił zachować cechy, właściwe ludziom prostym i twardym – uczciwość, humor i nadzieję na lesze jutro.
Barwny i często dowcipny język, jakim posługuje się M. Abdulin to także okazja do spojrzenia na świat oczami człowieka, który urodził się już po rewolucji i którego życie było nierozerwalnie związane z okresem budowy komunistycznego państwa – czasem niełatwym dla zwykłych obywateli, szczególnie w najdalszych i najbiedniejszych zakątkach Kraju Rad.
Frontowe wspomnienia Mansura Abdulina to literatura ciekawa i wzruszająca – swoisty dokument epoki, wobec którego trudno jest przejść obojętnie.

Mansur Gizatułowicz Abdulin (1923 – 2007).
Urodzony w Suchoj, w południowo-zachodniej Syberii. Od dziecka pracował w kopalniach złota. Przeszedł szlak bojowy od Stalingradu, przez Prochorowkę na Łuku Kurskim, forsowanie Worskli i Dniepru, do walk na prawobrzeżnej Ukrainie, gdzie został ranny. Kilkakrotnie odznaczony za zasługi bojowe, m.in. Medalem „Za Odwagę”. Demobilizowany jako inwalida, wrócił do pracy w zawodzie górnika. Pracował m.in. w tajnych kopalniach, pozostających pod zarządem NKWD.

Peter "Ali" Cremer to jedna z najciekawszych postaci w niemieckiej U-bootwaffe. Fakt, że wyszedł obronną ręką z tylu tak niewiarygodnych sytuacji jako dowódca U-333 sprawił, że załoga zaczęła go nazywać swoją najlepszą polisą ubezpieczeniową na życie. Był jednym z najbardziej zaufanych ludzi Dönitza, którego nie opuścił aż do jego aresztowania. Dowódca U-152, U-333, U-2519. Zatopił 6 jednostek nieprzyjaciela /26 873 BRT/, a dwie następne ciężko uszkodził. Odznaczony Krzyżem Żelaznym w1942 roku.

„P.Q. 17” to najsłynniejszy konwój w drugiej wojnie światowej. Książka Godfreya Winna pokazuje tragedię konwoju widzianą z pokładu jednego z okrętów eskorty, krążownika pomocniczego HMS Pozarica. Autor, będąc korespondentem wojennym (znakomite pióro!) opisuje zarówno swoje przeżycia jak i członków załogi okrętu na którym przebywa. Przytacza też relacje marynarzy z innych jednostek, w tym rozbitków którym udało się przeżyć piekło konwoju. Z 36 statków jakie w końcu czerwca 1942 roku wyruszyły do Rosji, dotarło na miejsce przeznaczenia jedynie 11. Pozostałe padły łupem U-bootów i Luftwaffe. W ciągu kilku dni na dno poszło: 3350 pojazdów mechanicznych, 200 bombowców i 430 czołgów! Klęska konwoju to jedna z największych porażek aliantów w drugiej wojnie światowej.

Autor powstańczych wspomnień "Wicher wolności", tym razem opisuje walkę w podziemiu od kapitulacji wrześniowej do wybuchu Powstania Warszawskiego. A ponieważ pisanie to jego zawód - był dziennikarzem przedwojennym - stworzył pasjonujący obraz życia w Polskim Państwie Podziemnym, widzianym z jego perspektywy. Autor osobiście zakłada organizację niepodległościową w Wilnie, potem tworzy jej struktury w Warszawie, w końcu wchodzi w skład struktur AK. To założona przez niego drukarnia wydaje między innymi Biuletyn Informacyjny AK i pismo w języku niemieckim przeznaczone dla Niemców. Zagórski jak zwykle bez patosu opowiada niezwykłe historie zwykłych ludziach podziemia. Pierwsze krajowe wydanie! Poprzednie ukazało się jedynie w Londynie.