Sztuka, kultura

Albumowa publikacja jest rozszerzeniem dzieła tych samych autorów „Wrocław.
Miasto spotkań”. Tym razem rzeźby, detale architektoniczne i inne
drobne materialne ślady historii stały sie pretekstem do fascynującej
podróży w przeszłość miasta. A doskonałe fotografie utrwaliły
– „od szczegółu do ogółu” – te najbardziej popularne
i te mniej znane miejsca Wrocławia. Autorka tekstu pisze we wstępie: „Na
wszystko brakuje Ci czasu, ulice przemierzasz biegiem, ze wzrokiem wbitym w trotuar,
o tajemnicach i skarbach czytasz co najwyżej w sensacyjnych książkach.
Zwolnij trochę, podnieś głowę do góry, a nie pożałujesz.”

Album ten jest pierwszą na polskim rynku księgarskim tak szeroką prezentacją dorobki Jana Stanisławskiego, niezrównanego mistrza malarstwa krajobrazowego. Ukazuje również prace najwybitniejszych uczniów jego szkoły - słynnej ,,majsterszuli" (m.in. Stanisława Kamockiego, Stefana Filipkiewicza czy Henryka Szczyglińskiego).
Książka odkrywa urzekający swą urodą i ,,poezją" świat: pejzaże pozbawione przemocy, a przecież pełne emocji. Odtwarzana przez Stanisławskiego przyroda opowiada o człowieku, o stanach jego duszy, o jego niepokojach i radościach, marzeniach i tęsknotach.
Autorka, wytrawna znawczyni świata sztuki młodopolskiej, wiedzie nas zrazu śladami samotnych ,,wędrówek piechotnych" Stanisławskiego po kraju, jego wypraw na Ukrainę i dalszych zagranicznych wojaży. Ukazuje fascynację artysty przyrodą i architekturą. I wreszcie prowadzi na szlaki wspólnych wyjazdów plenerowych ,,Majstra" i jego uczniów.

Obraz społeczeństwa lwowskiego w polskiej świadomości historycznej utrwalony został w literaturze, zwłaszcza pamiętnikarskiej, w malarstwie, rycinach i fotografiach, ale te obejmują głównie sześćdziesięciolecie trzech pokoleń, od roku 1880 do roku 1939, ze szczególnym nasileniem w międzywojennym dwudziestoleciu. I to właśnie tworzy ów Lwów sentymentalny, przedstawiony w pierwszej części niniejszego albumu.
Lwów w tym czasie był nadal miastem kilku nacji, języków i wyznań, ale górowała ludność polska, licząca około 80 procent mieszkańców. Kilkanaście procent stanowili obywatele mówiący językiem ukraińskim, grekokatolicy. Dużą wreszcie grupą występowali Żydzi, posługujący się na co dzień językiem jidysz, żyjący we własnej dzielnicy, położonej na północy miasta, za Teatrem Wielkim. Był jednak spory i ważny odłam społeczności żydowskiej całkowicie spolonizowanej, Polacy wyznania mojżeszowego: lekarze, adwokaci, pisarze i artyści, całkowicie utożsamiający się z kulturą i cywilizacją polską. Podobnie było z lwowską inteligencją pochodzenia ormiańskiego i karaimskiego.
Lwowiaków zawsze łączył szczery patriotyzm i mocna wieź wspólnoty, optymizm i radość życia. Sprzyjały temu codzienne przechadzki po ulicy Akademickiej, którym patronował Adam Mickiewicz na swej wyniosłej kolumnie, odbierający laur od geniusza sławy, sprzyjały temu niedzielne mszalne ,,dwunastówki", spacery po parku Kilińskiego i na plac Powystawowy, sprzyjał temu wreszcie lwowski sport, rozwinięty w tym mieście bardziej niż gdzie indziej.
(ze Słowa wstępnego prof. Zdzisława Żygulskiego jun.)