Trzynaście opowieści Ksawery Pruszyński

”Trzynaście opowieści” to zbiór trzynastu opowiadań dotyczących losów podchorążych oraz oficerów w polskiej armii na zachodzie. Wydanie to jest poprzedzone wstępem Józefa Hena.

Zbiór opowiadań zatytułowany ”Trzynaście opowieści” jest pełen milczących bohaterów, którzy posiadają liczne rany na ciele i duszy i których dręczy świadomość klęski. Postacie te są uważane za alter ego samego autora.

Pruszyński o swoich ”Trzynastu opowieściach” mówił, że wszystkie zawarte w nich wydarzenia są faktami. Oprócz Trębacza z Samarkandy, kiedy to pisarz pierwszy raz dopuścił się kompozycji fikcyjnej. Ironicznym faktem jest to, że czytelnicy byli przekonani właśnie o prawdziwości właśnie tej jednej historii. Opowieść o Trębaczu z Samarkandy do tego stopnia wydawała się realistyczna, że Andres kazał zarządzić śledztwo.

O książce Józef Hen

…Zastanawiająca jest w Trzynastu opowieściach Pruszyńskiego ta mnogość bohaterów milczących, gorzkich, z ranami w duszy i na ciele właśnie, wyraźnych alter ego autora, a przecież obarczonych świadomością klęski. Oto Manuel z Odejść i powrotów rozmyśla w czołgu podczas kampanii normandzkiej: „Daremność. Głucha, zawistna niechęć do każdej krytycznej myśli niewolniczy, bydlęcy kult dla najgłupszej chwalby tego, co swojskie, ze swojską głupotą na czele. Pełne zwycięstwo klik, klanów i kast przeciw samotnej jednostce i biernej, bezradnej masie.

To wszystko są fakty - powiedział mi Pruszyński o Trzynastu opowieściach. - Nigdy nie wymyśliłem żadnej fabuły. A Trębacz z Samarkandy ? - zapytałem. Skinął głową. Tak, Trębacz jest wyjątkiem. To kompozycja. Ale właśnie o Trębaczu wszyscy myśleli, że jest to prawdziwe wydarzenie, do tego stopnia, że Anders kazał zarządzić śledztwo - chodziło o tę niedzielną zbiórkę na rynku - kto dał rozkaz, skąd ta samowola…

O autorze

Ksawery Pruszyński to literat, reporter, publicysta i dyplomata. Pracował m.in. w redakcji krakowskiego ”Czasu” najpierw w roli korektora, następnie jako autor przeglądu prasy zagranicznej, a w końcu jako autor reportaży. Jego debiutancką książką, opublikowaną w 1932 roku, było ”Sarajewo 1914, Szanghaj 1932, Gdańsk 193?”.

Pruszyński w latach trzydziestych publikował w piśmie zatytułowanym ”Bunt Młodych”. W 1936 roku pełnił natomiast rolę korespondenta z hiszpańskiej wojny domowej. Pisarz brał udział m.in. w bitwie o Narwik, a z 1. Dywizją Pancerną uczestniczył w bitwie pod Falaise. Ksawery Pruszyński miał także możliwość pełnienia roli dyplomaty rządu polskiego na emigracji - w latach 1941-1942 był attaché prasowym ambasady RP w ZSRR. W latach 1945-1950 był posłem PRL w Holandii. Pisarz zginął w wypadku samochodowym koło Dusseldorfu.

MG 2021, ISBN: 9788377796726, oprawa miękka, 288 s.